B.     Bewaarstrategieën

5.     Besluit: DAVID bewaarstrategie

Uit de evaluatie van de mogelijke digitale bewaarstrategieën blijkt dat er momenteel nog geen definitieve oplossing voor het bewaarprobleem van digitale archiefdocumenten is. Geen enkele bewaarstrategie is risicovrij.

De zoektocht naar een passende bewaarstrategie werd jarenlang toegespitst op de vraag of emulatie van de originele software-omgeving dan wel migratie van de digitale archiefdocumenten de beste oplossing was. Beide oplossingen hebben met elkaar gemeen dat ze een bitstream vertalen naar een leesbaar document. Migratie en emulatie doen dit wel op een verschillend tijdstip. Bij migratie gebeurt dit in het heden, terwijl emulatie deze actie naar de toekomst verschuift. Migratie biedt een oplossing aan documentenzijde, terwijl emulatie voor het leesbaarheidsprobleem aan de hard- en/of softwarezijde een oplossing zoekt.

Inmiddels is het inzicht gegroeid dat beide benaderingen elkaar niet uitsluiten. Beide oplossingen zijn complementair in de levenscyclus van een digitaal archiefdocument of zijn meer geschikt voor een welbepaald type digitaal archiefdocument. In het algemeen is emulatie meer geschikt wanneer de 'look and feel' en het gedrag van een document van belang is, terwijl migratie volstaat wanneer inhoud en structuur de essentiële componenten van een archiefdocument zijn. Voor een succesvolle emulatie moet de specificatie van de technologie beschikbaar zijn. Ondertussen bestaan ook tal van tussenoplossingen die elementen van de migratie- en emulatieoplossing combineren.

De bewaarstrategie die DAVID voorstelt [6], is een middenweg tussen emulatie en migratie, houdt naar de toekomst nog alle opties open en biedt een directe oplossing voor het leesbaarheidsprobleem. Dit kan door het bewaren van de originele bitstreams te combineren met het creëren en bijhouden van gemigreerde versies in een bestandsformaat die meer garanties inzake leesbaarheid bieden. Digitale archiefdocumenten die niet in een geschikt archiveringsformaat zijn opgeslagen, worden voor opname in het digitaal archief gemigreerd naar een archiveringsformaat. Het archiefdocument in zijn oorspronkelijk bestandsformaat wordt niet vernietigd, maar wordt eveneens in het digitaal depot opgenomen. Van deze archiefdocumenten worden dus twee bitrepresentaties bijgehouden: één in het oorspronkelijke bestandsformaat, één in het gemigreerde bestandsformaat. Men kan deze bitrepresentaties in afzonderlijke computerbestanden bewaren of in een XML-container inkapselen. Dit biedt het voordeel dat in de toekomst zowel emulatie als migratie van het oorspronkelijk of het gemigreerde bestandsformaat mogelijk zijn. Voor digitale archiefdocumenten die van bij hun creatie in een geschikt archiveringsformaat worden bijgehouden, is geen migratie nodig zodat slechts één bitrepresentatie wordt bewaard.

Toegepast op een tekstdocument dat werd opgeslagen in MS Wordformaat houdt deze bewaarstrategie de volgende stappen in. Ten laatste op het moment van opname in het digitaal archief wordt het tekstdocument in MS Word gemigreerd naar een geschikt archiveringsformaat (migratietool A). Afhankelijk van de identificatie van de essentiële componenten en de archiefwaardering wordt een keuze gemaakt uit de archiveringsformaten XML, TIFF en PDF. MS Word is immers een ongedocumenteerd producent- en applicatiegebonden bestandsformaat met in tijd beperkte ondersteuning[7], dat helemaal niet geschikt is voor lange termijnarchivering. Zo is er na 30 juni 2008 in principe geen ondersteuning meer voor MS Word 2002. In het digitaal depot worden het MS Wordbestand en het gemigreerde bestand opgeslagen. Wanneer het archiveringsformaat XML, TIFF of PDF in onbruik dreigt te geraken, heeft men de keuze tussen verschillende opties:

Zelfs al lijkt emulatie in het geval van MS Word een weinig waarschijnlijke mogelijkheid, deze bewaarstrategie zou kunnen betekenen dat in het tweede archiveringsformaat meer originele eigenschappen van het archiefdocument aanwezig zijn dan in het eerste archiveringsformaat. Een ander voordeel is het vermijden van accumulerende omzettingsfouten. Dit kan allemaal doordat het archiefdocument in zijn oorspronkelijk bestandsformaat als bronbestand voor migraties beschikbaar blijft.

Andere webpagina's in dit hoofdstuk:


[6]   Deze zienswijze is geïnspireerd op de “Migration on request”-strategie van het CAMiLEON-project en op de benadering van de Nationale Archiefdienst van Australië (P. MELLOR, P. WHEATLEY en D. SERGEANT, Migration on Request - a practical technique for preservation, http://www.si.umich.edu/CAMILEON/reports/mor/index.html ; H. HESLOP, S. DAVIS en A. WILSON, National Archives Green Paper: An approach to the preservation of digital records, Canberra, 2002, http://www.naa.gov.au/recordkeeping/er/digital_preservation/summary.html )

[7]   Microsoft Corporation hanteert vanaf 15 oktober 2002 een formeel Support Life Cycle beleid. Dit beleid bevat richtlijnen voor de beschikbaarheid van productondersteuning. (http://support.microsoft.com/default.aspx?scid=fh;nl;complifeport ).